#45 – Economische lente bij Zomergasten?

Hoofdeconoom ABN AMRO duidt verandering als noodzakelijk

Sandra Phlippen was twee weken geleden Zomergast. Dat betekent dat ze vanaf het dak van een caravan haar favoriete televisieavond deelde.

We kijken naar De zaak Shell waarin verschillende belanghebbenden hun perspectief uiteenzetten. En naar een fragment van Sorry We Missed You, waarin pakketbezorger Ricky nul op rekest krijgt als hij om een week vrij vraagt. Maar ook Soylent Green, een vijftig jaar oude film over het jaar 2022: een jaar waarin de wereld kampt met overbevolking, vervuiling en een klimaatramp. Don't shoot the messenger over de Occupy-beweging en de titel van de film Amour zegt het al.

Econoom Phlippen zei dingen als: “Men denkt altijd: economen zijn voor het kapitalisme. Maar het kapitalisme is een destructieve kracht als je haar niet temt. Met dat temmen is 90 procent van mijn collega’s bezig.” Of dat haar bank nog niet voldoende doet, dat ze voor een CO2-heffing is en dat het niet eerlijk is als je mensen alle verantwoordelijkheid geeft, maar geen echte autonomie. Denk pakketbezorger Ricky.

Cynisme is nooit ver weg. Phlippen, die hoofdeconoom van de ABN AMRO Bank is, als glanzend uithangbord voor een schimmige zaak. De historische, door de bank geaccepteerde boete voor ‘jarenlange en structurele overtreding van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) bij haar activiteiten in Nederland’ kwam niet ter tafel. De cynicus duidt Philippens aanstelling als een sterk staaltje groenwassen.

Het is ook mogelijk dat Philippen een vroege illustratie is bij een nieuw geschetste economie. Misschien zijn het wereldverbeteraars als Phlippen die niet roepen vanaf een zijlijn maar in de cockpit gaan zitten, die iets voor elkaar weten te boksen. Dat is niet fraai en gepolijst, maar dat is poten in de modder en graduele verandering. Misschien zijn het de aandeelhouders die op zoek zijn naar meer dan financieel gewin, die een ontbrekend puzzelstuk leggen. Phlippen noemt een significante wereldwijde statistiek van investeerders die naast het geldelijke, ook op zoek zijn naar sociaal rendement. De Nederlandse Staat heeft met haar belang van 56,3% in ABN Amro een interessante rol te spelen en pensioenfondsen horen beleid te voeren gericht op de zeer lange termijn. Wellicht zijn het burgers die overheden verantwoordelijk houden via rechtszaken en anderszins. Misschien wordt de wereld zo alleen maar complexer en het vingerwijzen zo nog makkelijker.

Maar misschien lukt het ons wel het tot de kern terug te brengen: altijd meer willen, maar ook delen en goed zijn voor de aarde. Vanochtend kwam ik een korte video van Apple CEO Tim Cook bij TIME tegen en toen was het ineens weer heel eenvoudig: “People should have values. And companies are nothing more than a collection of people. So by extension companies should have values.”

Thuis, in de straat, aan de bar, weten we al te goed hoe het hoort. Een kopje suiker voor de buurman, een oude bekende zeg je gedag, de planten geef je water. Als bedrijven, en landen, niets meer zijn dan een collectie mensen, ligt de oplossing misschien wel in onze handen.

Sebastião Salgado, 1986