#43 - Aandelen zijn als appelbomen

Lekker appeltje voor de dorst

Beste lezer,

Zomer 2014, Franse camping, zwart ligbedje en het boek Leer beleggen als Warren Buffett. Acht jaar geleden vatte ik het plan op om me op de beurs te gaan begeven. Ik begon met voornoemd boek en ook Beleggen voor Dummies las ik van kaft tot kaft. In de maanden die volgden kreeg ik gevoel bij de waan van de dag door beurskoersen, -nieuws en -fora bij te houden. En zou was het in oktober tijd voor een eerste aankoop.

Het is nu 2022 en misschien is het binnenkort weer tijd om in te stappen.

Als belegger is het belangrijk om een diepe visie te hebben op wat het inhoudt om aandelen te bezitten is en hoewel dit makkelijk klinkt, is dat het niet.  Daarnaast wil je als belegger gevoel voor sentiment en heersende dynamieken ontwikkelen en behouden.

Wanneer je wilt beleggen zul je je af moeten vragen wat een aandeel is. Je kunt niet in aandelen wonen, je kunt ze niet eten en je kunt ze niet aan de muur hangen. Sommige mensen vinden het gaaf om te kunnen zeggen: ‘Ik zit in Tesla’, en rond GameStop ontstond begin vorig jaar een heuse subcultuur, maar dat is ongrijpbaar en uitzonderlijk. Waar het om gaat is dat een aandeel je eigenaar maakt van een (heel klein) stukje van een bedrijf.

Als het bedrijf wordt verkocht krijg jij een deel van de opbrengst, als er winst wordt gemaakt, komt een deel jou toe. Als ik denk aan aandelen denk ik aan appelbomen. Als aandeelhouder bezit je de boom, op een dag brandhout, voor nu een jaarlijkse stroom appels.

De waarde van het hout is minder relevant aangezien het plan niet is te stoppen appels te produceren. Het is vaak ook niet makkelijk om sec de waarde van eigendommen van een bedrijf te berekenen en het is maar al te duidelijk dat als de hele boel verkocht moet worden, vaak onder tijdsdruk, opbrengsten veel lager kunnen uitvallen. Toch biedt de zogeheten boekwaarde een fundament. Een bedrijf met waardevolle bezittingen kan deze afstoten óf het gehele bedrijf kan worden overgenomen door een partij die beter raad weet met de beschikbare productiemiddelen.

Terug naar de appels. Als belegger denk je na over de vraag hoeveel appels je verwacht dat er de komende jaren uit de boom zullen vloeien. Wat de vruchten van je investering zullen zijn. Misschien heb je redenen om aan te nemen dat het aantal appels per jaar zal groeien of loopt de boom juist op zijn laatste benen en moet je uitgaan van iets minder appels ieder jaar. Zodra je hier een knoop over hebt doorgehakt dien je genoegen te nemen met een bepaald rendement. Je kunt je afvragen of je een boom zou willen hebben die pas na honderd jaar zijn investering heeft terugverdiend of dat twintig jaar redelijk is of misschien tien jaar. Al naar gelang de gekozen factor komt er een prijs uitrollen. Let wel, als je het goed wilt doen op de beurs, gaat het niet om de factor die jij redelijk vindt, het gaat om de factor die de gemiddelde persoon redelijk zou moeten en op den duur zal vinden.

Warren Buffetts leermeester Benjamin Graham zou je aanraden te kopen als de prijs op de beurs significant lager is dan de door jou gevonden waardering en te verkopen als de prijs in de buurt van de door jou vastgestelde waarde komt. Hij vergelijkt de beurs – Mr. Market – met een onstuimige compagnon die de ene dag met het goede been uit bed stapt en jouw aandelen voor de hoofdprijs wilt kopen en de volgende dag evengoed gedeprimeerd kan vragen of je zijn aandelen voor een prikkie wilt overnemen. Daar kun je van profiteren, want hoe gek Mr. Market ook kan doen, de redelijkheid zal op een gegeven moment altijd weer wederkeren.

Wanneer je economie studeert leer je niet over Mr. Market, maar over de efficiënte-markthypothese. Deze theorie zegt dat in de prijs van aandelen alle publieke informatie en toekomstverwachtingen perfect verwerkt zitten. Wat een aandeel nu kost is precies wat een aandeel nu waard is. Koersbewegingen komen door nieuwe informatie die nu nog onbekend en onvoorspelbaar. De hypothese maakt beleggen waarbij je bepaalde bedrijven uitkiest niets meer dan gokken.

Dat Mr. Market totaal wordt geleefd door zijn onzinnige gevoel lijkt me sterk. Er zijn wel degelijk intelligente en berekenende mensen actief op de beurs. Dat beurskoersen altijd perfect reflecteren wat een bedrijf waard is, is een ander uiterste. Sommige informatie is multi-interpretabel en je visie op de wereld kleurt je toekomstverwachtingen. Overal in de maatschappij steekt massahysterie in meer of mindere mate zo nu en dan de kop op en ik ga ervan uit dat ook de beurs niet immuun is.

Eind 2014 was een – basale – strategie geboren: investeren in aandelen die worden ondergewaardeerd omdat beleggers relatief heftige informatie – zonder structurele impact - verkeerd beprijzen. Überhaupt wil het nog weleens helpen om sec naar de cijfertjes te kijken en sentiment te laten voor wat het is.

Ik begon met de aankoop van aandelen BAM.  Ik heb de precieze cijfers niet meer paraat, maar als ik het me goed herinner destilleerde ik uit alle informatie dat een winst per aandeel van dertig cent ergens in de komende jaren – als slepende infraprojecten met enorme kostenoverschrijdingen verledentijd zouden zijn – goed mogelijk zou zijn. Een koerswinstverhouding van vijftien is lekker, komt voor in veel boekjes, ligt net onder de gemiddelde Shiller PE sinds 1870 (S&P 500) en suggereert een jaarlijks rendement van 6,67% (de winst behoort je als aandeelhouder immers toe).

Dat zou een koers van €4,50 rechtvaardigen en vanaf €1,82 een mooi rendement betekenen. In 2015 werd de €4,50 ook daadwerkelijk aangetikt. Ik deed een tussentijdse transactie en verkocht wat eerder, maar het was geen slecht begin. Daarbij de kanttekening dat het BAM de afgelopen jaren nooit lukte om daadwerkelijk tot een winst per aandeel van dertig cent te komen. Misschien had ik gewoon geluk.

In 2015 en 2016 haalde ik mooie rendementen, maar daarna viel ik stil. Ik had moeite flexibiliteit te bewaren en mijn strategie aan te passen op steeds duurder wordende aandelen. Vasthoudend aan mijn basisprincipes waren er simpelweg niet of nauwelijks koopjes te vinden op de beurs en überhaupt werd ik steeds huiveriger voor een ophanden zijnde crash. Daarnaast begon ik mijn interesse te verliezen, aangezien ik het toch vooral als een spel zag, een dieper nut ontbrekend.

Het afgelopen jaar was het weer spannend op de beurs. De AEX verloor een punt of 200 en de laatste weken was er wat herstel. We staan nu precies in het midden op 730. Ik zal me er niet aan wagen dit moment te kwalificeren als een laatste stuiptrekking voordat de paniek echt uitbreekt of juist te zeggen dat dit een perfect instapmoment is. Dit is wel het moment om na te denken over je (potentiële) beleggingen in de toekomst. Binnenkort is het misschien wel uitverkoop. Of het wordt misschien tijd te concluderen dat het instapmoment nooit perfect is en dat je gewoon mee moet in de waan van de dag. Althans, de fundamenten niet vergetend.

Misschien kun je eens beginnen met een boek. Beleggen voor Dummies bijvoorbeeld.

Groet vanuit Lissabon,