#3 - Graag een crypto-wet en het succes van de Postcode Loterij
“Een ideëel doel verdient een commerciële strategie.” ― Boudewijn Poelmann, grote man achter de Nationale Postcode Loterij
Welkom lezer,
Deze week leg ik uit waarom de crypto-wereld toe is aan tailor-made regelgeving, het Boek van de Week is De mannen van de droomfabriek van Ineke Holtwijk en we sluiten af met een paar (niet geheel) Random Picks.
Maar we beginnen met een foto van een gouden Gorilla die The Wall Street Bull recht in de ogen kijkt. Rondom de Bull legden de initiatiefnemers bananen, want Wall Street ‘has become bananas’.
Verhaal van de week
Messi’s tekenbonus bij PSG, overtollige onderdelen van Boeing en de CEO van Twitter: allemaal hebben ze iets met blockchaintechnologie en/of cryptocurrencies te maken. In het eerste geval was crypto een mooie manier om extra geld binnen te harken van gewillige fans, blockchain maakt verkoop van vliegtuigonderdelen makkelijker en Jack Dorsey gelooft dat Bitcoin de wereld gaat veranderen. Financiële grootmachten als PayPal en JP Morgan doen iets met crypto en de illustere veilinghuizen Sotheby’s (1744) en Christie’s (1766) hebben zich inmiddels op de handel van Non Fungible Tokens gestort. Terwijl de crypto-nieuwtjes elkaar razendsnel opvolgen werken ontwikkelaars onverminderd hard aan Bitcoin, Ethereum en tal van andere projecten en tikte Bitcoin afgelopen week een nieuwe all-time high aan.
De geest is uit de fles
De blockchainwereld is nog jong, initiatieven poppen links en rechts op en steeds worden nieuwe toepassingen uitgevonden en mogelijk gemaakt. De ontwikkelingen zijn in grofweg twee toekomstscenario’s te vangen. De eerste: dit is het begin van het ontstaan van een totaal nieuw systeem, de bouw van een nieuwe (veelal digitale) wereld. In deze wereld zijn we volledig ontsnapt aan gecentraliseerde macht en is het internet echt van iedereen. Met Bitcoin als het nieuwe goud en Ether als digitale olie ontvouwt zich de metaverse: een nieuwe virtuele wereld waarin digitale assets als kunst, muziek, vastgoed en zelfs hele bedrijven kunnen worden gecreëerd, gekocht en verkocht. In deze driedimensionale versie van het internet die wordt gecontroleerd door peer-to-peer computernetwerken profiteren deelnemers i.p.v. rijke bedrijven.
In het tweede scenario blijft de revolutie uit. Blockchain zorgt voor efficiëntere supply chains, vergemakkelijkt het werk van notarissen en accountants en helpt overheden belasting te heffen. Misschien gebruiken we cryptocurrencies, maar deze zijn uitgegeven en worden gecontroleerd door centrale banken. Het gebruik van tokens in apps als Facebook en YouTube is wijdverspreid.
Hoe de komende jaren er ook uit zullen zien, een ding wordt steeds duidelijker: blockchain in het algemeen en gevestigde crypto’s als Bitcoin en Ethereum in het bijzonder zijn hier om te blijven. Dat kan je leuk vinden, dat kan je heel leuk vinden of dat kan je helemaal niet leuk vinden, maar deze geest gaat niet meer terug in de fles. Cryptocurrencies waren ooit misschien idealistische hobby-projecten van een stel nerds, inmiddels zijn ze hard op weg een factor van maatschappelijk belang te worden. Nu grote stappen richting volwassenheid worden gezet is het ook tijd voor meer inmenging van overheden of zoals crypto-tweeling Winklevoss het in een marketingcampagne voor hun crypto-exchange Gemini mooi zei: “The revolution needs rules.”
Waar blijven de crypto-wetten?
Dat er op dit moment weinig regels omtrent crypto zijn, heeft meerdere redenen. Om te beginnen is het ingewikkeld om een dergelijk nieuw fenomeen te reguleren, cryptocurrencies passen maar moeilijk binnen huidige kaders en ontwikkelingen volgen elkaar razendsnel op. Het helpt ook niet mee dat er vanuit de crypto-wereld een grote afkeer is van regelgeving. Doordat mensen uit de crypto-wereld zich niet snel laten lenen om de toezichthouder of regelgever te helpen, missen overheden kennis en kunde om goede richtlijnen of wetten te kunnen maken. Hoewel toezicht door een gecentraliseerde partij als de overheid niet helemaal past binnen de crypto-ideologie van decentralisatie zouden crypto-insiders er goed aan doen mee te werken aan regulering. Uiteindelijk komen er altijd regels, laten we dan in ieder geval zorgen dat de regels goed aansluiten op de praktijk.
Naast het ideologische bezwaar tegen overheidsinmenging is er de angst dat strenge wetgeving innovatie in de weg kan staan. Het is waar dat bureaucratie vertragend kan werken, maar deze angst behoeft enige nuancering. Ten eerste, we kunnen kiezen voor regelgeving die bovengemiddeld flexibel is, passend bij een flitsende industrie als deze. Ten tweede, door geen regels te maken ontstaat een Wild West situatie waarin niet per se de beste of de meest innovatieve mensen winnen, maar vooral de meest meedogenloze waaghalzen.
Aan de andere kant zijn overheden terughoudend. Zo bestaat de angst dat wanneer je crypto veel aandacht geeft en op serieuze wijze reguleert dit een legitimerende werking heeft. Waar mensen nu (zouden moeten) weten dat ze een praktisch wetteloze wereld binnentreden wanneer ze via een obscure exchange Dogecoin kopen, draagt serieuze regelgeving de belofte in zich dat deze regels worden gehandhaafd en dat er daarmee enige veiligheid is. Dit veilige gevoel zou een aanzuigende werking kunnen hebben. De cryptomarkt is inmiddels zo enorm dat dit argument aan kracht heeft ingeboet: mensen stappen toch wel in, met of zonder regelgeving en toezicht.
Hoewel het niet makkelijk zal zijn om crypto op de juiste wijze de reguleren wordt het tijd dat de cryptomachten en de regelgevende machten over hun schaduw heen stappen en samen goede wettelijke kaders maken. Er zijn grote uitdagingen en met alleen zelfregulering gaan we het niet redden.
Crypto in optima forma
De ideologie achter cryptocurrencies is anarchistisch en egalitair. By the people, for the people. Dat klinkt mooi en natuurlijk, een soort utopische vorm van democratie waarbij waarde eerlijk wordt gedeeld. De belofte is om een neutraal systeem te creëren dat niemand bevoordeelt of benadeelt. Maar neutraliteit bestaat niet. Altijd moeten er keuzes worden gemaakt over de verdeling van macht. Als we het hebben over Bitcoin ligt de macht bijvoorbeeld bij de meest invloedrijke softwareontwikkelaars, miners en Bitcoin bezitters. En nog breder, bij de mensen die in staat zijn Bitcoin enigszins te doorgronden. Als je niet weet wat forks, second-layer solutions en Hashes zijn wordt het sowieso moeilijk om mee te praten. In de afgelopen eeuwen hebben we democratische structuren gebouwd als wapen tegen ongelijkheid en voor rechtvaardigheid en eerlijke kansen. Die structuren zijn verre van perfect, maar het gaat te ver ze simpelweg bij het grofvuil te zetten en te vertrouwen op totale nieuwe vormen van decentralized governance die crypto’s als Bitcoin momenteel reguleren.
Zelfs als het je zou lukken een ultiem neutraal en decentraal systeem op te tuigen moet je oppassen dat een ongewenst koekoeksjong de andere eieren niet uit het nest duwt. Vorige week besprak ik het boek Donuteconomie, waarin auteur Raworth uitlegt hoe de passieve en ‘neutrale’ houding van economen ervoor zorgde dat de focus op economische groei de economische wetenschap en het maatschappelijke debat kon gaan overheersen. Het internet is hierin ook een mooi voorbeeld. Ooit bedacht als openbare, democratische vrijplaats en inmiddels overheerst door de algoritmes van een paar enorme tech-bedrijven, ook wel treffend aangeduid als kliktatuur.
Hoewel ik begrijp dat een dominant bedrijf dat het aandeelhoudersbelang vooropstelt iets anders is dan gedecentraliseerde software kan je je ook afvragen of het wenselijk is om (opnieuw) volledig afhankelijk te worden van één of enkele systemen, bijvoorbeeld van Bitcoin en Ethereum. ik denk dat een ecosysteem met meerdere blockchains wenselijker is, deze kunnen dan met elkaar concurreren en zo zijn er altijd alternatieven als er bij een bepaalde blockchain problemen ontstaan. De digitale, kapitalistische dynamiek zorgt er echter voor dat zonder ingrijpen steevast monopolies ontstaan. Wetten of afspraken moeten dit voorkomen.
Gevaren op de korte termijn
Het zou zonde zijn als de crypto-wereld zichzelf opblaast. Dat gulzigheid en enthousiasme de kip met de gouden eieren slacht.
Ten eerste is het cruciaal dat burgers niet het vertrouwen verliezen in crypto door misstanden of ongelukken. Daarbij is het belangrijk dat mensen achter crypto-projecten geen ongegronde beloftes mogen doen en misleidende reclame wordt bestraft. Wanneer mensen vervolgens weloverwogen wat coins hebben aangeschaft moet je de munten veilig kunnen bewaren. Nog altijd iconisch is de val van Mt. Gox, de op dat moment grootste crypto-exchange van de wereld die in één klap 750.000 bitcoins van klanten kwijtraakte. Natuurlijk is het mogelijk crypto’s veilig in een cold wallet te bewaren en zijn grote exchanges verder geëvalueerd. Het is echter tekenend dat de grootste internationale exchange Binance met dagelijkse handelsvolumes van in de (tientallen) miljarden is gevestigd op de Kaaimaneilanden, zijn diensten in het Verenigd Koninkrijk niet meer mag aanbieden en in de VS wordt onderzocht inzake witwassen en belastingontduiking. Passende, uniforme regelgeving is nodig om dergelijke bedrijven te controleren en veiligheid te waarborgen. Exchanges simpelweg verbieden of steeds ad-hoc onderzoeken is niet de weg naar duurzame, betrouwbare handelsplatformen.
Daarnaast is de crypto-markt inmiddels zo groot dat ook de gevolgen voor de financiële sector en de economie groot zouden kunnen zijn bij een eventuele crypto-crash. Hoewel de verwevenheid met de rest van de economie nog beperkt is, kan niet voorbij worden gegaan aan het feit dat de crypto-markt inmiddels tot een duizelingwekkende $ 2.3 biljoen gegroeid en daarmee veel groter dan de subprime-hypotheekmarkt die de wereldeconomie in 2008 deed wankelen.
Dat ook de crypto-wereld niet ontsnapt aan risico’s die het hele systeem bedreigen blijkt bijvoorbeeld uit de dubieuze positie van stablecoin Tether. Tether volgt de koers van de dollar één op één en is daarom erg handig voor crypto-handelaren wanneer ze even ‘cash’ willen aanhouden. Tether wordt ervan beschuldigd onvoldoende assets aan te houden om de waarde van de munt te waarborgen, waarop het Financieele Dagblad gisteren kopte: “De systeembank van de cryptowereld kan zomaar omvallen” Dat stemt tot nadenken. Ter zijde: Tether kreeg de afgelopen jaren al voor tientallen miljoenen aan boetes opgelegd en werkt samen met een bank uit de Bahama’s, aangezien banken uit Westerse landen de business te riskant vinden.
Wat nu?
In deze complexe wereld zijn de antwoorden op de uitdagingen even complex. Ik pleit dus niet voor alleen strenge overheidsregulering of uitgebreide zelfregulering. Een combinatie is nodig en snel ook. Het gaat om voor de hand liggende, maar nieuwe regels toegespitst op de wereld van crypto, het liefst op mondiale schaal. Er moeten voldoende veiligheidswaarborgen zijn voor wanneer mensen crypto’s willen bewaren en in crypto’s willen handelen. Toezicht op beloftes en andere uitingen omtrent de ontwikkeling van crypto’s is nodig. Daarnaast regels voor interne governance en transparantie. Monopolies moeten worden voorkomen en de stabiliteit van het gehele systeem moet continue worden gemonitord.
Regelgevers moeten niet bang zijn om open normen te hanteren en flexibele regels te maken. Laat de praktijk en de rechtspraak deze normen maar invullen. Dit is niets nieuws: het fameuze ‘redelijkheid en billijkheid’ uit ons Burgerlijk Wetboek heeft door de jaren ook een grote ontwikkeling doorgemaakt. Sommige Cryptobedrijven zullen niet dol zijn op nieuwe regels en zullen klagen over een gebrek aan rechtszekerheid. Dat is niet ideaal, maar het is beter dan alles met lede ogen aanzien.
Het is daarnaast cruciaal te realiseren dat ontwikkelingen razendsnel gaan. Als we gaan zitten wachten totdat crypto belangrijk genoeg is voor een eigen wet of wetsartikelen, zijn we te laat. Voordat je regels hebt gemaakt, zijn de risico’s die nu nog ver weg lijken al tot werkelijkheid verworden en is de ontwikkeling van de bockchaintechnologie al weer tien stappen verder. Regelgevers moeten proactief zijn en anticiperen op de toekomst. Zeker in een snel ontwikkelende tak van sport als deze.
2061
Een maandje geleden publiceerde een van de belangrijkste mensen achter Bitcoin - Gavin Andresen - een blogpost over de toekomst van Bitcoin. Hij schetst het jaar 2061: door het succes van Bitcoin zijn er inmiddels zoveel andere, betere blockchain-netwerken ontstaan dat de Bitcoin-blockchain wordt opgeheven en de Bitcoin-munt zichzelf overleeft. Zo zou het ook kunnen gaan met regelgeving; wanneer decentralized governance tot wasdom is gekomen zijn regeltjes van een overheid misschien niet meer nodig en zelfs beklemmend. Het is een toekomst die ik nu nog niet kan voorzien, maar we zouden het idee ook niet moeten uitsluiten. Voor nu hebben we traditionele regelgeving nodig: om crypto te laten floreren en gebruikers te beschermen.
Boek van de week
De mannen van de droomfabriek - Ineke Holtwijk
Telefonisch aanmelden en betalen blijkt technisch onmogelijk. Postorderbedrijf Otto haakt af als partner om leden te werven. Oud-werkgever Novib is in eerste instantie niet geïnteresseerd om zich aan de loterij te verbinden. Greenpeace wil niks met loterijen te maken hebben en WNF is al voorzien. De vergunningsaanvraag verloopt stroperig en wordt bijna afgewezen. De eerste actie en bijbehorende trekking verlopen dramatisch met veel regen en weinig deelnemers.
Het is een greep uit alle tegenvallers en uitdagingen waarmee Boudewijn Poelmann om moest gaan toen hij samen met een stel kompanen begin jaren negentig de Nationale Postcode Loterij op poten probeerde te zetten. De mannen zetten door en maakten van de loterij een enorm succes. Hoe lukte het deze vier mannen om in een paar jaar een nieuwe loterij van mythische proporties uit de grond te stampen die de oprichters multimiljonair maakte en inmiddels meer dan vier miljard euro aan goede doelen uitkeerde?
Enkele lessen:
Ken je kwaliteiten en ken je beperkingen. Hoewel het oprichtersteam al vrij divers was (van een oud-priester tot een brutale marketeer) hielden de mannen scherp in de gaten waar hun beperkingen lagen. Zo werd Bea Post van de deelnemersadministratie ingezet als no-nonsense tegengeluid in de besluitvorming en voor aanvragen bij het ministerie dat over de vergunningen ging werd slim een statige, grijze notaris naar voren geschoven.
Sta altijd aan en blijf continue innoveren. Boudewijn Poelmann: 'Als ik tegen iets nieuws aanloop wat bruikbaar zou kunnen zijn, wil ik er alles van weten. Ik kan er alleen over doordenken als ik ieder detail snap.' Frank Leeman, medeoprichter: ‘'Ik heb geleerd dat je nooit genoegen moet nemen met de mededeling dat iets niet kan.'
Wees een goede werkgever en stimuleer het ‘clubgevoel’. De kantine werd bewust klein gehouden om interactie te stimuleren en ontbijt was tot half negen gratis: zo komt iedereen op tijd en samen ontbijten is goed voor de sfeer.
Zoek soms het randje op. Je mag de wet niet overtreden, maar je kan de wet wel anders interpreteren, zo redeneerden de mannen. Van venijnige slimmigheidjes waren de mannen niet vies: Wervende teksten die wel erg 'scherp' waren, werden aan het zicht van Haagse ambtenaren onttrokken en creatief boekhouden werd tot kunst verheven.
Investeer in ijzersterke marketing. Benader mensen met een simpele boodschap, maar personaliseer. Zet goedkope cadeaus in om mensen binnen te halen en wees vasthoudend: nabellen, opnieuw werven, nieuwe aanbiedingen doen, etc. Als je ‘leden’ eenmaal binnen hebt doe je alles om de aandacht vast te houden en opzegging te voorkomen.
Random Picks
Een sterk staaltje zelfspot van Xbox: toen het uiterlijk van de nieuwste Xbox werd vergeleken met een koelkast ging het marketingteam gelijk aan de slag en afgelopen dinsdag konden de eerste Xbox fridges worden besteld. Het initiatief wordt gewaardeerd: binnen een mum van tijd waren alle minikoelkasten uitverkocht. Lees verder: NPR
Het Japanse SmartNews trekt mensen uit hun filterbubbel. Enige personalisatie is mogelijk, maar met deze app krijg je altijd een politiek gebalanceerde collectie verhalen voorgeschoteld. Lees verder: Rest of World
De FBI, NSA en CISA waarschuwen dat ransomware groep Blackmatter zijn pijlen richt op de Amerikaanse voedsel industrie. Lees verder: TechCrunch
Door een overvloed aan geld gaan huizenprijzen en aandelenkoersen door het dak, maar het heeft ook minder voor de hand liggende effecten. Doordat er zoveel kapitaal beschikbaar is ligt de macht op dit moment niet bij venture capitalists die investeren in nieuwe startups, maar bij de founders van startups. Waar in het verleden voormalig founders graag vc werden, zijn er nu veel vc’s die hun kansen als founder beproeven. Lees verder: Crunchbase
Tot volgende week!
Vragen of opmerkingen? Reageer op deze mail!